آرتروپلاستی زانو یا عمل تعویض مفصل زانو که به نام توتال نی نیز معروف است، بیشتر به عنوان جایگزینی کامل زانو شناخته می شود و یک روش بسیار قابل اعتماد با نتایج قابل پیش بینی است. آرتروپلاستی کامل زانو (TKA) یک گزینه درمانی عالی برای افراد مبتلا به استئوآرتریت علامت دار در حداقل ۲ قسمت از ۳ قسمت زانو است که در درمان غیرجراحی و کم‌تهاجمی شکست خورده اند. در این مطلب از کلینیک دکتر آریاسب دارائی هرآنچه لازم است در خصوص این روش درمانی، هزینه تعویض مفصل زانو، مراقبت های قبل و بعد از عمل، احتمال بروز عوارض تعویض مفصل زانو و… بدانید را توضیح خواهیم داد.
آرتروپلاستی زانو
عمل تعویض مفصل زانو یک روش جراحی برای درمان زانوی آسیب دیده در اثر آرتروز است. از قطعات فلزی و پلاستیکی برای پوشش انتهای استخوان‌هایی که مفصل زانو را تشکیل می دهند زانو استفاده می‌شود. این قطعات با عنوان پروتز نیز شناخته می‌شوند. این جراحی ممکن است برای افرادی که آرتریت شدید یا آسیب دیدگی شدید زانو دارند در تجویز شود.
انواع مختلف آرتریت ممکن است مفصل زانو را تحت تاثیر قرار دهد. استئوآرتریت، یک بیماری دژنراتیو مفصلی است که بیشتر افراد میانسال و مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، ممکن است باعث تجزیه غضروف مفصل و استخوان مجاور در زانو شود. آرتریت روماتوئید که باعث التهاب غشای سینوویال و در نتیجه مایع سینوویال بیش از حد می شود، می تواند منجر به درد و سفتی شود. آرتریت تروماتیک و آرتریت ناشی از آسیب نیز ممکن است باعث آسیب به غضروف زانو شود.
استئوآرتریت با تجزیه غضروف مفصل مشخص می شود. آسیب به غضروف و استخوان ها حرکت را محدود می کند و ممکن است باعث درد شود. افراد مبتلا به بیماری شدید دژنراتیو مفصلی ممکن است نتوانند فعالیت های عادی شامل خم شدن زانو، مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها را انجام دهند، زیرا آنها دردناک هستند. زانو ممکن است متورم شود.
آرتریت روماتوئید و آرتریت ناشی از آسیب زانو نیز ممکن است منجر به انحطاط مفصل زانو شود. علاوه بر این، شکستگی، پارگی غضروف و یا پارگی رباط‌ها ممکن است منجر به آسیب غیرقابل برگشت به مفصل زانو شود. اگر درمان های غیرجراحی رضایت بخش نباشد، جراحی تعویض مفصل زانو یک درمان موثر خواهد بود.
اقدامات قبل از جراحی آرتروپلاستی زانو
- هنگام مراجعه به کلینیک در مورد این روش به صورت کامل به شما توضیح داده خواهد شد و به شما این فرصت را می دهد که هر سوالی را که ممکن است در مورد این روش داشته باشید بپرسید.
- از شما خواسته می شود که یک فرم رضایت نامه را امضا کنید که به شما اجازه انجام این روش را می دهد. فرم را با دقت بخوانید و اگر موردی برای شما واضح نیست سوال بپرسید.
- علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل، پزشک ممکن است قبل از انجام عمل، یک معاینه فیزیکی کامل برای اطمینان از سلامت شما انجام دهد. ممکن است قبل از جراحی آرتروپلاستی زانو تحت آزمایش خون یا سایر آزمایشات تشخیصی قرار بگیرید.
- اگر به هر گونه دارو، لاتکس، نوار چسب و مواد بیهوشی (موضعی و عمومی) حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- قبل از عمل تعویض مفصل زانو پزشک خود را از تمام داروها (تجویز شده و بدون نسخه) و مکمل های گیاهی که مصرف می کنید مطلع نمایید.
- اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید یا اگر از داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، آسپرین یا سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد که این داروها را قبل از عمل قطع کنید.
- اگر باردار هستید یا مشکوک به بارداری هستید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
- از شما خواسته می شود که هشت ساعت قبل از عمل، معمولاً بعد از نیمه شب ناشتا باشید.
- ممکن است قبل از عمل یک آرام بخش دریافت کنید تا به شما کمک کند آرام شوید.
- بر اساس وضعیت بدنی و پزشکی شما، پزشک فوق تخصص جراحی ستون فقرات و جراح استخوان و مفاصل ممکن است آماده سازی خاص دیگری را درخواست کند.
مراقبت بعد از عمل تعویض مفصل زانو
- جراحی تعویض مفصل زانو معمولا نیاز به بستری چند روزه در بیمارستان دارد.
- شروع حرکت مفصل جدید پس از جراحی بسیار مهم است. یک فیزیوتراپ پس از جراحی با شما ملاقات خواهد کرد و یک برنامه ورزشی برای شما برنامه ریزی می کند. درد شما با دارو کنترل می شود تا بتوانید در تمرین شرکت کنید. به شما یک برنامه ورزشی داده می شود که هم در بیمارستان و هم بعد از ترخیص باید دنبال کنید.
- پزشک شما را برای ادامه فیزیوتراپی تا زمانی که قدرت عضلانی و دامنه حرکتی خوب را به دست آورید، راهنمایی می‌کند.
- هنگامی که در خانه هستید، مهم است که ناحیه جراحی را تمیز و خشک نگه دارید. پزشک دستورالعمل های خاصی برای حمام کردن به شما می دهد. بخیه ها یا منگنه های جراحی در طی یک ویزیت بعدی مطب برداشته می شوند.
- برای کمک به کاهش تورم، ممکن است از شما خواسته شود که پای خود را بالا بیاورید یا کمپرس را روی زانو قرار دهید.
- طبق توصیه پزشک، برای کاهش درد ناشی از جراحی آرتروپلاستی زانو مسکن مصرف کنید. آسپرین یا برخی داروهای ضد درد دیگر ممکن است احتمال خونریزی را افزایش دهد.
- شما می توانید رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید مگر اینکه پزشک به شما توصیه دیگری کند.
مدت استراحت بعد از عمل زانو
بعد از گذشت سه تا شش هفته، بیمار قادر به انجام کارها و فعالیت های عادی و البته سبک خواهد بود. مدت استراحت بعد از عمل زانو به سن و وضعیت بدنی بیمار بستگی دارد. تا زمانی که پزشک به شما بگوید نباید رانندگی کنید. ممکن است این مدت برای شش هفته تمدید شود. لازم به ذکر است بهبودی کامل پس از جراحی ممکن است چند ماه طول بکشد.
مهم است که از افتادن پس از جراحی تعویض مفصل زانو خودداری کنید، زیرا زمین خوردن می تواند منجر به آسیب به مفصل جدید شود. به شما توصیه خواهد شد برای راه رفتن از یک وسیله کمکی مانند واکر استفاده کنید و پس از آن و تا زمان بهبودی کامل از عصا استفاده کنید.
هزینه تعویض مفصل یا آرتروپلاستی زانو
برای برآورد هزینه تعویض مفصل زانو لازم است به چند مورد توجه نمایید. بیمارستانی که در آن جراحی انجام می‌دهید ممکن است با بیمه شما قرارداد نداشته باشد. در صورت داشتن قرارداد لازم است با واحد پذیرش بیمارستان مربوطه در خصوص هزینه‌های کلی مانند هزینه عمل، هزینه اتاق خصوصی، دو تخته یا عمومی صحبت کنید. در صورت عدم قرارداد با بیمه شما پس از جراحی مدارک جهت دریافت هزینه تعویض مفصل زانو از شرکت بیمه به شما تحویل داده خواهد شد.
سایر هزینه‌ها شامل دستمزد جراح و هزینه تهیه پروتز می‌شود. معمولا جراحان یک شرکت مورد اعتماد جهت تهیه پروتز را به شما پیشنهاد می‌کنند. به این صورت می‌توانید به صورت کامل هزینه‌ها را برآورد نمایید.
عوارض عمل تعویض مفصل زانو
آرتروپلاستی زانو در بیمارانی مبتلا به آتریت زانو، یک جراحی قابل اعتماد و موفقیت‌آمیز است. اما همانطور که کلیه جراحی‌ها احتمال بروز عوارضی را به دنبال دارند، در برخی موارد احتمال مشاهده عوارض عمل تعویض مفصل زانو نیز وجود دارد. مهم‌ترین عوارض احتمالی عبارتند از:
- عوارض زخم: سلولیت و عفونت‌های جراحی از عوارضی عمل تعویض مفصل زانو است که در بسیاری موارد می‌توان از آن پیشگیری نمود.
- عفونت کامل زانو: این عارضه در بیشتر موارد مربوط به سبک زندگی افراد است. عوامل خطر شامل سبک زندگی خاص بیمار مانند چاقی بیمارگونه، سیگار کشیدن، مصرف الکل و مواد مخدر و نیز داشته سابقه دیابت کنترل نشده و سوء تغذیه است.
- سندرم کلانک کشکک: این بیماری در اثر تشکیل گره روی تاندون چهارگانه خلفی در نزدیکی محل قرارگیری آن روی کشکک ایجاد می شود. علت تشکیل بافت اسکار ناشناخته است، اما درد ناشی از گیر افتادن بافت در شکاف بین کندیل است. درمان جراحی، آرتروسکوپی و یا دبریدمان باز است.
- لخته شدن خون در پاها یا ریه ها که با انجام توصیه های جراحی قابل پیشگیری است.
- شل شدن یا فرسودگی پروتز
- آسیب عروقی و خونریزی در موارد نادر
- فلج عصب پرونئال در موارد نادر
- استخوان سازی هتروتوپیک یا نابجا در موارد نادر
لازم است به این نکته اشاره نماییم که جراحی آرتروپلاستی زانو نیز مانند سایر اقدامات پزشکی در صورت مراجعه به پزشک حاذق و مرکز درمانی با تجهیزات استاندارد، کمترین عوارض را در پی خواهد داشت. همچنین درصد بروز عوارض تعویض مفصل زانو در مقابل فواید آن که بیمار را به زندگی برمی‌گرداند، بسیار ناچیز است.
