شکستگی لگن یکی از مشکلاتی است که ممکن است در سنین مختلف مخصوصا در سنین بعد از میانسالی افراد را درگیر کند. لگن، مجموعه‌ای از استخوان‌هاست که به شکل یک حلقه بزرگ در باسن قرار گرفته‌اند و بخشی است که ستون مهره‌ها به ران متصل می‌شود. این استخوان‌ها هم مانند سایر استخوان‌های بدن امکان شکستگی دارند. شکستگی لگن می‌تواند شامل شکستگی یک استخوان و یا شکست همزمان چندین استخوان باشد که با درد زیادی برای فرد همراه است.
آسیب به لگن معمولاً در اثر افتادن از ارتفاعی بلند و یا ضربه شدید به آن اتفاق می‌افتد. افراد سالمند به دلیل پوکی استخوان و ضعف عمومی بدن، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. برای اطلاع از علت، علائم و راه‌های درمان آسیب‌دیدگی لگن، ادامه این مطلب سایت دکتر دارایی را از دست ندهید.
در مورد شکستگی لگن چه می‌دانید؟
گروهی از استخوان‌ها به شکل یک پروانه که در قاعده ستون فقرات قرار دارند، مجموعه استخوان لگن را تشکیل می‌دهند. استخوان‌های موجود در لگن، با رباطهای خیلی محکم به یکدیگر اتصال پیدا کرده و کمربند استخوان لگن را شکل می‌دهند. حلقه لگن، اما به صورت یکپارچه نیست و از چندین استخوان تشکیل شده است که با اتصال آنها به هم، استخوان لگن شکل می‌گیرد. یک حفره کوچک در مرکز این استخوان‌ها قرار دارد که به مراقبت از مثانه، روده کوچک و بزرگ مشغول هستند. لگن، کانال ارتباطی اندام‌های پایین با بالاتنه است.
لگن، دارای ساختاری پایدار است و شکستگی لگن، به معنای آسیب‌دیدگی هر کدام از استخوان‌های تشکیل دهنده لگن است.
ممکن است در پی حوادثی مانند تصادف، افتادن از بلندی، ورزش و حوادث حین کار، لگن دچار شکستگی شود، اما به طور کلی، آسیب‌دیدگی لگن در سالمندان با کوچکترین ضربه، به دلیل ضعف و پوکی در استخوان‌های آنها رایج‌تر است. این شکستگی در سنین بالا می‌تواند منجر به معلولیت و حتی مرگ بیمار شود. اما در افراد جوان، شکستگی به سادگی اتفاق نمی‌افتد و با ضربات شدیدتری ممکن است اتفاق بیافتد.
چه عواملی سبب شکستگی لگن می‌شود؟
به طور معمول، در اثر وارد آمدن یک نیروی زیاد به این اندام، شکستگی لگن اتفاق خواهد افتاد. ۲ علت اصلی شکستگی، سقوط و تصادف با سرعت بالا در رانندگی است. این امکان وجود دارد که در اثر صدمه جزئی و زمین خوردن هم لگن دچار آسیب و شکستگی شود. حتی ممکن است شکست استخوان لگن به دلیل پوکی استخوان رخ دهد. آسیب‌دیدگی لگن غالباً همراه با درد است.
شکستگی لگن ممکن است به ۲ شکل اتفاق بیافتد:
- شکستگی پایدار که در این نوع شکستگی، لگن از یک نقطه دچار شکستگی شده، خونریزی کم است و استخوان‌ها در جای خود ثابت باقی می‌مانند.
- شکستگی ناپایدار که ۲ یا چند شکستگی در لگن رخ داده و خونریزی آن متوسط تا شدید است.
علائم و نشانه های شکستگی لگن
علائم شکستگی لگن معمولا در بیشتر افراد یکسان است و معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند. علائم شامل موارد زیر است:
درد: بیشتر افرادی دچار شکستگی در این ناحیه هستند، در قسمت ران، بخش خارجی لگن، لگن و کشاله ران احساس درد می‌کنند. این درد معمولاً شدید است و ممکن است از باسن به سمت زانو، ساق پا یا پایین کمر کشیده شود.
کاهش تحرک: بیشتر افراد مبتلا به شکستگی لگن نمی‌توانند بایستند یا راه بروند. البته گاهی اوقات ممکن است راه‌رفتن امکان پذیر باشد اما ایستادن و تحمل وزن بدن روی مفصل بسیار دردناک و غیرممکن است.
تغییرات فیزیکی: معمولا پس از بروز این مشکل برخی تغییرات فیزیک در ناحیه مفصل و اطراف آن مشاهده می‌شود. برخی از این تغییرات فیزیکی شامل کبودی، تورم، کوتاه‌ترشدن یکی ازپاها و پیچ‌خوردن یا چرخیدن لگن می‌شود.
تشخیص شکستگی لگن چگونه است؟
متخصص ارتوپدی قادر است با آزمایشات تصویربرداری مانند MRI، اسکن استخوان، عکس رادیولوژی و سی‌تی‌اسکن، تعداد استخوان‌های آسیب‌دیده، محل آسیب‌دیدگی و مهم‌ترین موضوع که آیا این آسیب به بافت‌های نرم مانند رباط و تاندون هم صدمه‌ای وارد کرده است یا نه را دریابد.
این مشکل چه عوارضی در پی دارد؟
یکی از عوارض شکستگی لگن، لخته شدن خون در پا است که می‌تواند جریان خون را در بخش‌های مختلف بدن متوقف کند. ممکن است آسیب‌دیدگی لگن به طور کامل بهبود یابد، اما برخی از عوارض آن تا پایان عمر، فرد را همراهی کند. از جمله این عوارض:
- آسیب‌دیدگی لگن، دلیلی بر اختلاف در طول پاها و لنگیدن بیمار.
- وجود درد طولانی مدت در لگن یا کمر
- ترمیم و جوش‌خوردگی ناقص استخوان‌ها حتی پس از عمل جراحی
- اختلال در نعوظ و ناتوانی جنسی در مردان
درمان شکستگی لگن
بسیاری از آسیب‌هایی که منجر به شکستگی لگن می‌شود، نیاز به جراحی و روش تهاجمی نداشته و به صورت خودبه‌خود و با اندکی استراحت درمان می‌شود. اما اگر شکستگی شدید باشد و با این آسیب، اعضای دیگر بدن بیمار در آستانه خطر باشند، باید جراحی انجام گیرد. شیوه جراحی که برای درمان شکستی لگن مورد استفاده قرار می‌گیرد، بستگی به وسعت شکستگی، بافت‌های نرمی که دچار آسیب‌دیدگی شدند و استخوان‌های فرد دارد.
درمان بدون جراحی
اگر قسمتی از لگن که دچار آسیب شده در جای خود باشد و استخوان‌ها جابه‌جا نشده باشد، پزشک به بیمار درمان‌های غیرتهاجمی را برای تسریع در روند بهبودی، به او پیشنهاد می‌کند.
- اولتراسونیک استخوان و تحریک الکتریکی
- استفاده از داروهای ضد درد
- فیزیوتراپی و کاردرمانی
- اصلاح فعالیت‌ها
درمان شکستگی لگن با جراحی
شکستگی لگن معمولاً با جراحی درمان می‌شود و جراحی در اسرع وقت پس از تشخیص این مشکل در عرض ۲۴ ساعت انجام می‌شود. گاهی اوقات به دلایل مختلف مثل بهبود سایر مشکلات جراحی ۱ تا ۲ روز به تعویق می‌افتد. هدف از انجام جراحی مفصل لگن تسکین درد، کمک به از سرگیری فعالیت، کوتاه‌شدن مدت اقامت شما در بیمارستان و کاهش عوارض است.
دو نوع تکنیک متفاوت برای انجام جراحی لگن وجود دارد و روش مناسب شما به مواردی مانند سلامت عمومی، سابقه پزشکی، سن، نوع و محل دقیق شکستگی بستگی دارد. البته روش جراحی برای همه بیماران مناسب نیست زیرا برخی از افراد به دلیل سن یا شرایط دیگر از سلامت کافی برای جراحی برخوردار نیستند.
یکی از روش‌های مورداستفاده جراحی ترمیم مفصل ران است که با نام فیکساسیون داخلی یا پینینگ لگن نیز شناخته می‌شود. پزشک در این روش از پیچ، میله‌ها یا صفحات فلزی برای محکم‌کردن استخوان‌ها و نگه‌داشتن آنها در جای خود استفاده می‌کند. این روش معمولاً در صورتی انتخاب می‌شود که بتوان استخوان‌ها را به درستی ردیف کرد.
جراحی تعویض مفصل ران شامل تعویض مفصل با قطعات مصنوعی است و با توجه به نوع آسیب، ممکن است به تعویض جزئی یا کامل لگن نیاز داشته‌باشید. در تعویض جزئی لگن، پزشک قسمت فوقانی شکسته استخوان ران را جایگزین می‌کند اما در تعویض کامل هم حفره استابولوم و هم قسمت بالای استخوان ران تعویض می‌شوند. تعویض کامل مفصل ران اغلب زمانی انجام می شود که استخوان‌های شکسته نتوانند به درستی ردیف شوند.
چگونه از این مشکل پیشگیری کنیم؟
- پیشگیری از شکستگی لگن با حفظ تراکم استخوان‌ها و جلوگیری از زمین خوردن قابل انجام است. سالمندان می‌توانند با استفاده از وسایل کمک‌حرکتی مانند واکر یا عصا، احتمال زمین‌خوردن و شکستگی استخوان‌ها را به حداقل ممکن برسانند.
- در هنگام رانندگی می‌توان با کمک تجهیزات ایمنی مانند کمربند و کیسه هوا و داشتن سرعت مطمئن، آسیب‌دیدگی را به حداقل ممکن رساند.
- رعایت نکات و روش‌هایی که از سقوط ناگهانی افراد حین کار جلوگیری می‌کند.
- از مکمل‌های دارویی برای جلوگیری از پوکی استخوان استفاده کنید. همچنین خوردن لبنیات تازه و کم‌چرب برای جذب کلسیم و کمک به حفظ سلامت استخوان‌ها توصیه می‌شود.
- افرادی که دچار مشکل در حفظ تعادل و حرکت هستند، می‌توانند از کاردرمانی و فیزیوتراپی هم بهره ببرند.
جمع‌بندی
استخوان لگن نیز ممکن است مانند دیگر استخوان‌های بدن انسان، دچار آسیب و شکستگی شود. شکستگی لگن در هر سنی ممکن است رخ دهد؛ آسیب لگن در افراد جوان و ورزشکار با انجام یک حرکت ناگهانی و یا در تصادفات ممکن است رخ دهد که با اصلاح حرکات ورزشی و رعایت نکات ایمنی، می‌توان احتمال خطر را به حداقل رساند. افراد کهنسال نیز به دلیل پوکی استخوان و ضعف ممکن است دچار آسیب در ناحیه استخوان لگن شوند که می‌توانند با رعایت مواردی مانند استفاده از وسایل کمک‌حرکتی و همراه بودن یک نفر به عنوان پرستار در کنار آنها، زمین خوردن آنها را به حداقل ممکن رساند.
سؤالات متداول
۱. شکستگی لگن بیشتر در چه سنی شایع است؟
شکستگی و آسیب در لگن به دلیل ضربه جدی و ناگهانی، ممکن است در هر سِنی رخ دهد، اما سالمندان و افرادی که دارای استخوان‌های نازکی هستند، بیشتر در معرض شکستگی لگن قرار دارند.
۲. چه فاکتورهایی می‌تواند در شکستگی لگن مؤثر باشد؟
جنس فرد، سابقه پوکی استخوان، عدم رعایت الگوی صحیح تغذیه، بیماری‌های خاص و مصرف داروهای این بیماری‌ها، کم‌تحرکی و مصرف الکل و دخانیات می‌تواند در آسیب‌دیدگی استخوان‌های لگن، تأثیر زیادی داشته باشند.
